Ranh giới giữa “truyền thống” và “hiện đại” dường như rất mong manh và mơ hồ nếu không đặt vào một ngữ cảnh cụ thể. Tuy nhiên, đối với những đặc điểm và phẩm chất của người phụ nữ thì chúng lại có những điểm gặp gỡ rất đặc biệt. Sống trong xã hội hiện đại, người phụ nữ có thể giữ được bao nhiêu những giá trị truyền thống?

Dưới góc độ của một người phụ nữ trẻ tuổi, nhà văn trẻ Phan Ý Yên đã có những góc nhìn khá thú vị.

Sự thay đổi từ nhận thức

Có thể nói, ở khu vực Á Đông, hiếm có đất nước nào phụ nữ lại đóng vai trò quan trọng như Việt Nam. Trong quan niệm của người Việt, phẩm chất của một người phụ nữ luôn phải đủ đầy 4 yếu tố: Công, Dung, Ngôn, Hạnh. Những yếu tố này là “khuôn vàng, thước ngọc” đối với người phụ nữ dù sống trong thời đại nào. Tuy nhiên, theo thời gian, quan niệm này ít nhiều cũng bị thay đổi. Thực tiễn cho thấy xã hội thay đổi, người phụ nữ hôm nay cũng đã khác trước rất nhiều. “Công, Dung, Ngôn, Hạnh” không còn là thước đo chuẩn xác để đánh giá phẩm chất của một người phụ nữ.

Dễ nhận thấy, phụ nữ hiện nay không còn bị áp đặt bởi những khuôn phép, định kiến như ngày trước. Bởi vậy mà trong thời buổi hiện đại, phụ nữ độc lập, mạnh mẽ và bản lĩnh hơn rất nhiều. Nếu như ngày trước, phụ nữ khi lấy chồng phải biết hy sinh sự nghiệp, lui về hậu phương làm điểm tựa vững chãi cho chồng thì trong xã hội ngày nay, phụ nữ trở nên quyết đoán, sẵn sàng theo đuổi ước mơ và sống cho bản thân nhiều hơn.

Trong suy nghĩ của nhiều phụ nữ hiện nay, phụ nữ không chỉ khoác lên mình những bộ cánh xinh đẹp, sở hữu khuôn mặt khả ái mà còn phải tự tin. Chính sự tự tin sẽ giúp cho phụ nữ trở nên xinh đẹp và quyến rũ hơn trong mắt người khác. Không những thế, phụ nữ của thế kỉ 21 phải là người phụ nữ mạnh mẽ, làm chủ cuộc sống của mình. Họ chủ động trong mọi việc và không phụ thuộc nhiều vào người khác, đặc biệt là đàn ông. 

Không thể phủ nhận được rằng nhiều phụ nữ hiện đại đã thay đổi những khuôn phép, chuẩn mực của thời xưa và chứng minh được rằng sự thay đổi đó là đúng đắn. Tuy nhiên, quan niệm về người phụ nữ hiện đại và phụ nữ truyền thống vẫn còn rất mâu thuẫn trong suy nghĩ của nhiều người. 

Nhiều người sống trong xã hội hiện đại luôn cố gắng giữ được những nguyên tắc, định kiến xưa mà thế hệ đi trước truyền dạy nhưng cũng muốn được thể hiện bản thân, vượt qua những định kiến đó. Và rõ ràng, không ai có thể làm tốt hai việc cùng một lúc. Trong họ, tư tưởng và mong muốn vẫn luôn đấu tranh để tìm ra một cách sống phù hợp.

Tuy nhiên, tư tưởng cũ hay mới từ bên ngoài không quan trọng. Quan trọng là đến bây giờ, phụ nữ đã thực sự nhìn nhận chính mình như thế nào? Bởi ngay cả khi thế giới có hô hào bình quyền, thúc đẩy bình quyền, thậm chí đến tận cửa mời chào bình quyền mà tận sâu trong thâm tâm, phụ nữ không ý thức được vị trí của mình, làm chủ được hạnh phúc của mình thì mọi thứ khác đều vô nghĩa. 

Truyền thống sẽ không mất đi

Quan niệm về “Tam tòng và tứ đức” đã thay đổi nhưng dù ở thời nào, phẩm chất của người phụ nữ cũng giữ vai trò rất quan trọng trong gia đình và ngoài xã hội. Mỗi người phụ nữ hiện đại luôn biết tìm cho mình một quan niệm sống và phong cách sống khác nhau, điều đó cho thấy vẻ đẹp của người phụ nữ hiện đại bắt nguồn từ sự thay đổi nhận thức về cuộc sống chứ không còn gò ép bản thân vào chuẩn mực đạo đức của những quan niệm cũ.

Vốn dĩ hình ảnh người phụ nữ truyền thống Việt Nam cứ hay bị hiểu nhầm thành một kiểu chỉ biết dành thời gian hoàn toàn trong bếp hay không có chính kiến gì, cả đời hi sinh vô vọng. Không đâu, phụ nữ hiện đại vẫn học và phát huy được rất nhiều đức tính tốt đẹp từ các mẹ các chị ta ngày trước: Nhường nhịn nhưng không nhu nhược; đảm đang nhưng biết yêu cầu sẻ chia thông cảm; hi sinh nhưng không mê muội hay chấp nhất. Đó mới đúng là con đường mà phụ nữ ngày nay thực sự trở thành.